Sleutelcompetentie: historisch bewustzijn
In deze sleutelcompetentie is historische fenomenen situeren in een historisch referentiekader een belangrijke bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn om historische fenomenen, bronnen en beeldvorming te situeren in tijd, ruimte en in brede maatschappelijke (= politieke, sociale, culturele en economische) domeinen, de drie dimensies van een inhoudelijk historisch referentiekader.
Daarin onderscheiden de leerlingen kenmerken van samenlevingen binnen de bestudeerde historische periodes van het courante westerse historische referentiekader en identificeren ze scharnierpunten die de overgang tussen periodes markeren.
Primaire en secundaire bronnen
Kritisch reflecteren met en over historische bronnen is een volgende bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn historische informatie in bronnen te onderscheiden en te duiden (= kritisch reflecteren met bronnen). Daarbij moeten zowel primaire als secundaire bronnen altijd kritisch worden geanalyseerd en naar waarde geschat.
In het licht van een specifieke historische vraag moeten leerlingen in staat zijn bronnen te selecteren en de bruikbaarheid, waarde, representativiteit en betrouwbaarheid van een bron te evalueren (= kritisch reflecteren over bronnen). Zo zien leerlingen in dat bronnen nooit neutraal, volledig en objectief kunnen zijn. Tegelijk leren ze waardevolle van onbetrouwbare bronnen onderscheiden.
Historische beeldvorming
In deze sleutelcompetentie is het ook de bedoeling om tot beargumenteerde historische beeldvorming te komen vanuit verschillende perspectieven. Vanuit een historische vraag en kritische bronnenanalyse leren de leerlingen bestaande historische beeldvorming kritisch deconstrueren. Door het zelf in acht nemen van meerdere perspectieven kunnen ze zo een beargumenteerd antwoord op een historische vraag formuleren en historische beeldvorming creëren.
Zo bouwen ze kennis op en breiden ze hun historische referentiekader uit. Leerlingen leren ook reflecteren over de complexe relatie tussen verleden, heden en toekomst en die duiden. Via kritische bronnenstudie zien leerlingen in dat verleden en geschiedenis geen synoniemen zijn, dat het verleden zelf en het beeld van dat verleden nooit hetzelfde kunnen zijn.
Geschiedenis
We kunnen het verleden niet rechtstreeks meer kennen, maar enkel tot een beeld ervan komen via de studie van overblijfselen en bronnen. Leerlingen begrijpen zo dat geschiedenis een constructie is, gebaseerd op de interpretatie van bronnen. Zo kunnen er meerdere visies op eenzelfde historische gebeurtenis naast elkaar bestaan, voor zover het gaat om beargumenteerde historische beeldvorming.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Sleutelcompetentie historisch bewustzijn: Audiovisueel lesmateriaal
Deze pagina bevat filmpjes en audiofragmenten om te werken rond de sleutelcompetentie historisch bewustzijn.
We tonen je voor elke bouwsteen relevante audiovisuele collecties, luisterfragmenten en filmpjes op Het Archief voor Onderwijs, geselecteerd …
Video -
Translanguaging in groepswerk
Korte videoreportage over hoe je je leerlingen kan toelaten hun thuistaal in te zetten tijdens het groepswerk.
VideoNieuwPedagogisch begeleider -
12 points to … Israël?: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je audio en video voor een les over Eurovisie. De redactie van Het Archief voor Onderwijs zocht naar sprekend beeldmateriaal en geknipte fragmenten om dit onderwerp voor de klas te brengen. Gebruik de collectie om je les op …
VideoNieuw -
Krantenarchief: Promotievideo
Gebruik je in de klas het Krantenarchief van de bibliotheek? Gebruik dan deze leuke promotievideo om het kenbaar te maken onder jouw leerlingen.
De video legt in het kort uit wat het Krantenarchief kan.
Veel kijkplezier!Video -
Thuis in Erfgoed: Audiovisueel materiaal
FARO maakte in kader van Erfgoeddag 2024 een audiovisuele collectie aan rond het jaarthema Thuis op Het Archief voor Onderwijs. Hierin bekijken we in zes delen hoe een thuisgevoel vorm krijgt: in de wijk, in taal en in verschillende …
Video -
Gaan we straks allemaal naar het leger?: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je audio en video voor een les over legerdienst. De redactie van Het Archief voor Onderwijs zocht naar sprekend beeldmateriaal en geknipte fragmenten om dit onderwerp voor de klas te brengen. Gebruik de collectie om je les …
Video -
Griekse en Romeinse goden: Uitlegvideo
Video waarin de belangrijkste Griekse en Romeinse goden uit de mythologie visueel voorgesteld worden.
VideoLeerkracht -
Wie was Aleksej Navalny?: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je audio en video voor een les over Aleksej Navalny. De redactie van Het Archief voor Onderwijs zocht naar sprekend beeldmateriaal en geknipte fragmenten om dit onderwerp voor de klas te brengen. Gebruik de collectie om je …
Video -
Timoe van Paul Kustermans: Uitlegvideo
In deze video zijn fragmenten uit het boek Timoe en primaire bronnen gebruikt om de visie van de Egyptenaren op het leven na de dood te visualiseren. Dit fragment wordt puur voor educatieve doeleinden gebruikt. Tijdens het voorlezen van een fragment …
VideoLeerkracht -
Beestige charters: Een queeste naar het dier in het document
In deze documentaire ontdek je hoe een charter werd en wordt gemaakt. Een charter wordt op perkament geschreven. Perkament is een dun papierachtig materiaal, gemaakt van huid van kalveren, koeien, geiten of schapen.
Maar er is nog meer beestig aan …
Video -
Hoe geeft Vlaanderen vorm aan het Belgisch EU-beleid?
Als deelstaat van België speelt Vlaanderen een essentiële rol in het EU-beleid van het land. Deze video legt uit hoe onze unieke staatsstructuur het mogelijk maakt voor Vlaanderen om zoveel impact te hebben op het EU-beleid en hoe de …
Video -
Israël en Palestina: Ontstaan conflict
Tijdens recente belangrijke islamitische, joodse en christelijke feestdagen laaiden de spanningen opnieuw op tussen Israël en Palestina. Hoe is het conflict ooit ontstaan? Midden-oosten deskundige Maurits Berger, Universiteit Leiden neemt je …
VideoLeerkracht, ICT-coördinator, …