Sleutelcompetentie: ruimtelijk bewustzijn
Ruimtelijk bewustzijn ontwikkelen heeft te maken met vaardig worden in ruimtelijk relationeel denken en bewust ruimtelijk handelen.
Ruimtelijk bewustzijn is gestoeld op een sterk mentaal kaartbeeld en een breed ruimtelijk referentiekader. Dit verrijken we doorheen de jaren met relevante kennis van de situering van plaatsen, patronen processen … op aarde maar ook in het zonnestelsel en het heelal. Het gaat hierbij om zowel fysische als sociaal-economische thema’s. De leerlingen leren daarnaast een aantal basisprincipes van ruimtelijke lokalisatie.
Plaatsen van elkaar onderscheiden
Naast de situering is er aandacht voor plaatsbegrip. We plaatsen lokale, nationale en internationale gebeurtenissen in een geografisch kader. Aan de hand van zogenaamde 'landschapsvormende' lagen bouwen leerlingen systematisch een breed geografisch kader op. Voorbeelden van die lagen zijn vegetatie, reliëf, bevolkingsdichtheid, welvaart … De leerlingen leren kenmerken van een bepaalde plaats beschrijven en onderzoeken en kunnen zo plaatsen van elkaar onderscheiden.
Ruimtelijke patronen en processen
Na de beschrijving van het landschap gaan we dieper in op het dynamische aspect. Leerlingen herkennen, begrijpen en voorspellen processen en interacties waardoor plaatsen voortdurend veranderen.
Voorbeelden van zulke interacties zijn die tussen politiek-economische variabelen en migratiestromen of die tussen klimaatverandering en landbouw. We bekijken het ruimtelijke systeem als geheel, wat meer complexe denkvaardigheden vereist, en waarbij de nadruk ligt op het verklarende en het onderzoekende.
Van atlas tot bodemonderzoek
Tot slot maken we kennis met het instrumentarium om ruimtelijke patronen en processen te onderzoeken. Leerlingen gebruiken materialen en instrumenten zoals atlassen, GIS-viewers en terreintechnieken (bv. bodemonderzoek).
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Climate Challenge
Pak de klimaatproblematiek aan vanuit verschillende invalshoeken of thema's:
- klimaat
- klimaatverandering
- directe gevolgen
- gevolgen voor mens en natuur
- oplossingen
- energie
- wonen
- transport
- voeding
- out of the box
Website (6)Leerkracht -
Erfgoed: Audiovisueel materiaal voor secundair onderwijs
Wil je aan de slag met audiovisueel materiaal voor erfgoedlessen? Op Archief voor onderwijs vind je inspiratie rond erfgoed en STEM, erfgoed en Nederlands, erfgoed en burgerschap, erfgoed en historisch bewustzijn, iedereen erfgoedt & …
Video -
Wat is korteketenlandbouw?: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je audio en video voor een les over korteketenlandbouw. De redactie van Het Archief voor Onderwijs zocht naar sprekend beeldmateriaal en geknipte fragmenten om dit onderwerp voor de klas te brengen. Gebruik de collectie om …
Video -
Weetje van de week: Videopodcast
Playlist over het Weetje van de Week: actuele, wetenschappelijk weetjes in de vorm van een videopodcast. Elke week op vrijdag komt er een nieuwe podcast online.
VideoLeerkracht -
De watervoetafdruk: Inspiratiebundel
De inspiratiebundel De watervoetafdruk biedt een mogelijke manier om de uitdagingen rond watervoorraden wereldwijd in de klas te brengen. Stap per stap ontdekken je leerlingen dat we veel meer water gebruiken dan het water uit de kraan, dat hun …
Downloadbaar lesmateriaal (4) -
Learning about Forests: Leren in openlucht
Leren over bossen betekent ook leren in openlucht, met praktijkervaringen die ertoe kunnen leiden dat leerlingen een dieper en meer betrokken begrip krijgen van de natuur.
Onder de rubriek leermiddelen (resources) vind je onder meer:
…WebsiteLeerkracht -
So get informed: Informatie over de klimaatopwarming
Website van Koen Meirlaen, geograaf en leraar aardrijkskunde die zoveel mogelijk informatie wil bieden over het wijzigende klimaat.
Je kan filteren op oorzaken, gevolgen en oplossingen.
Website (4)Leerkracht -
Word een WaterWijze klas of school: Traject
Word een WaterWijze klas of school vanaf september 2024. Ga samen de uitdaging aan om leerlingen duurzame keuzes te leren maken en zo hun watervoetafdruk te verkleinen op school wat betreft voeding, kledij, papier, direct water ... Zo dragen we …
tot
Nascholing of activiteit -
Traditionele landbouw in Afrika: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over de traditionele landbouw in Afrika, samen met meer context en concrete lestips. Deze collectie toont verschillende Afrikaanse bevolkingsgroepen en hun traditionele landbouwtechnieken. …
Video -
Verre vruchten uit Kenia: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over vruchten uit Kenia, samen met meer context en concrete lestips.
Verschillende tropische vruchten en enkele groentesoorten uit Kenia, zoals groene boontjes, passievruchten, ananassen en …
Video -
Verre vruchten uit Ivoorkust: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over vruchten uit Ivoorkust, samen met meer context en concrete lestips. Je maakt in deze fragmenten kennis met exotisch fruit en noten uit Ivoorkust. Vele voor ons onbekende soorten passeren …
Video -
Van akker tot op het bord: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over levensmiddelen, samen met meer context en concrete lestips. Wat heeft ons koloniaal verleden te maken met de voorziening in onze levensmiddelen? Je komt het te weten in deze collectie. …
Video